Do infekcije rane može doći sa bakterijama koje se nalaze na ili u samom bolesniku (endogene infekcije) ili bakterijama iz okoline (egzogene infekcije). Najčešći uzročnici infekcija hirurških rana su: Staphylococcus aureus (uključujući i MRSA), crijevne bakterije (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Serratia marcences itd.) Enterococcus, Clostridium spec., Acinetobacter spec. i Pseudomonas aeruginosa.
Rana je fizička ozljeda živog tkiva koja zahvata kožu ili sluznicu a može zahvatiti i dublje slojeve tkiva u različitom stupnju. Manje povrede i rane su svakodnevna pojava. Neke od njih budu inficirane uglavnom sa stafilokokom ali zacijele bez antibiotskog tretmana. Ipak, mnoge rane, a posebno hirurške rane predstavljaju ozbiljan problem jer vrlo često u infekciju nisu uključeni samo koža i potkožno tkivo nego i dublje strukture kao što su mišići, kosti, trbušna maramica pa čak i organi.
Najčešći uzročnici infekcija hirurških rana su: Staphylococcus aureus (uključujući i MRSA), crijevne bakterije (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Serratia marcences itd.) Enterococcus, Clostridium spec., Acinetobacter spec. i Pseudomonas aeruginosa. Do infekcije rana može doći sa bakterijama koje se nalaze na ili u samom bolesniku (endogene infekcije). Na koži i sluzokožama ljudi nalazi se ogroman broj bakterija koje su uslovno patogene. To znači da su one korisne za svakog pojedinca, ali pod određenim uslovima, kao što je pad imuniteta ili oštećenja kože ili sluzokoža, one postaju patogene i izazivaju infekciju. Drugi izvor infekcija rana je bolnička sredina, pribor sa kojim se obrađuje rana, zdravstveno osoblje, kao i drugi ljudi koji dolaze u kontakt sa bolesnikom. Bakterije porijeklom iz bolničke sredine su u pravilu mnogo otpornije na antibiotike, pa se i infekcije koje one izazivaju mnogo teže liječe.
Među ovim bakterijama su najčešće: MRSA, te visoko rezistentni sojevi klebsijele, ešerihije, acinetobaktera i pseudomonasa. Rizici za postoperativne infekcije su povećani kod operacija crijeva, jer su crijeva puna bakterija (procijenjuje se da jednu trećinu izmeta čine bakterije). Sa dužinom operacije povećava se i rizik za infekciju. Infekcije su česte kod velikih rana sa znatnim oštećenjem tkiva, kod prisustva stranog tijela, dreniranja, kateteriziranja, otvorenih venskih puteva ili kod prekomjerne tjelesne težine pacijenta.
Infekcija hirurške rane Infekcija hiruške rane može nastati ubrzo nakon operacije i biti uočljiva dok je bolesnik još u bolnici, ali se može razviti i nakon otpuštanja iz bolnice. Na mjestu infekcije javlja se crvenilo, otok i bol. Izgled i miris rane zavise od uzročnika infekcije. Infekcije uzrokovane bakterijama koje mogu da žive u prisustvu kiseonika (aerobne bakterije) uglavnom su gnojne i nemaju neugodan miris. Infekcije koje uzrokuju bakterije koje ne podnose kiseonik (anaerobne bakterije) su duboke i imaju vrlo neugodan miris.
Peritonitis Ozbiljna komplikacija operacija, koje se obavljaju u stomaku, ili bolesti koje mogu rezultirati stvaranjem komunikacije između lumena probavnog sistema i trbušne šupljine (npr. pucanje čira na želucu, divertikula, akutna upala slijepog crijeva, Kronova bolest) je upala trbušne maramice. Ovo stanje je vrlo ozbiljno jer izaziva opšte loše stanje pacijenta, sa groznicom, prodorom mikroorganizama u krv i šokom. Javlja se osjetljivost trbuha na dodir i odsustvo pokretljivosti crijeva uzrokovano paralitičkim ileusom. Nekad se peritonitis javi i kao komplikacija peritonealne dijalize kod hronične bubrežne insuficijencije.
Ortopedske operacije Kod hirurških zahvata prijeloma kostiju vrlo je važno da se ne desi infekcija jer se kosti moraju osposobiti da opet nose težinu tijela. Glavni uzročnik ovih infekcija je zlatni stafilokok, premda se kao uzročnici nalaze i druge bakterije, najčešće seracija, klebsijela i koagulaza negativni stafilokok . Kod zamjene zglobova u 1-5% slučajeva javljaju se hronične infekcije što uzrokuje da proteza loše funkcioniše.
Traheostoma Traheostoma je otvor na prednjem zidu vrata, čijem formiranju prethodi hirurški zahvat koji se naziva traheotomija (otvaranje traheje – dušnika). Traheotomija se izvodi u slučaju životne ugroženosti. Kod traheostome postoji tendenca kolonizacije crijevnim bakterijama, obično veoma rezistentnim bolničkim sojevima. Izuzetno otporni na antibiotike su acinetobakter i seracija, tako da je liječenje ovih infekcija vrlo složeno.
Dijagnostika Dijagnoza infekcije hirurške rane se postavlja klinički, biohemijski i mikrobiološki. Za pravilno liječenje neophodno je izolovati uzročnika infekcije i ispitati njegovu osjetljivosti na antibiotike. Za analizu se uzima bris rane, iscjedak iz rane, iscjedak iz trbušne šupljine, a ponekad i uzorak tkiva. Ako bolesnik ima povišenu temperaturu i treskavicu, te ako postoji sumnja da je došlo do sepse, uzima se krv za hemokulturu. Uzeti uzorci se ispituju na prisustvo bakterija, kako aerobnih tako i anaerobnih. Obavezno se radi antibiogram, kojim se određuje osjetljivost izolovanih bakterija na antibiotike i na taj način određuje najefikasnija terapija. Ponekada je potrebno u toku liječenja ponavljati mikrobiološki pregled sa antibiogramom, jer se u toku liječenja može razviti otpornost na antibiotike.Do infekcije rane može doći sa bakterijama koje se nalaze na ili u samom bolesniku (endogene infekcije) ili bakterijama iz okoline (egzogene infekcije). Najčešći uzročnici infekcija hirurških rana su: Staphylococcus aureus (uključujući i MRSA), crijevne bakterije (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Serratia marcences itd.) Enterococcus, Clostridium spec., Acinetobacter spec. i Pseudomonas aeruginosa. Rana je fizička ozljeda živog tkiva koja zahvata kožu ili sluznicu a može zahvatiti i dublje slojeve tkiva u različitom stupnju. Manje povrede i rane su svakodnevna pojava. Neke od njih budu inficirane uglavnom sa stafilokokom ali zacijele bez antibiotskog tretmana. Ipak, mnoge rane, a posebno hirurške rane predstavljaju ozbiljan problem jer vrlo često u infekciju nisu uključeni samo koža i potkožno tkivo nego i dublje strukture kao što su mišići, kosti, trbušna maramica pa čak i organi. Najčešći uzročnici infekcija hirurških rana su: Staphylococcus aureus (uključujući i MRSA), crijevne bakterije (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Serratia marcences itd.) Enterococcus, Clostridium spec., Acinetobacter spec. i Pseudomonas aeruginosa. Do infekcije rana može doći sa bakterijama koje se nalaze na ili u samom bolesniku (endogene infekcije). Na koži i sluzokožama ljudi nalazi se ogroman broj bakterija koje su uslovno patogene. To znači da su one korisne za svakog pojedinca, ali pod određenim uslovima, kao što je pad imuniteta ili oštećenja kože ili sluzokoža, one postaju patogene i izazivaju infekciju. Drugi izvor infekcija rana je bolnička sredina, pribor sa kojim se obrađuje rana, zdravstveno osoblje, kao i drugi ljudi koji dolaze u kontakt sa bolesnikom. Bakterije porijeklom iz bolničke sredine su u pravilu mnogo otpornije na antibiotike, pa se i infekcije koje one izazivaju mnogo teže liječe. Među ovim bakterijama su najčešće: MRSA, te visoko rezistentni sojevi klebsijele, ešerihije, acinetobaktera i pseudomonasa. Rizici za postoperativne infekcije su povećani kod operacija crijeva, jer su crijeva puna bakterija (procijenjuje se da jednu trećinu izmeta čine bakterije). Sa dužinom operacije povećava se i rizik za infekciju. Infekcije su česte kod velikih rana sa znatnim oštećenjem tkiva, kod prisustva stranog tijela, dreniranja, kateteriziranja, otvorenih venskih puteva ili kod prekomjerne tjelesne težine pacijenta.
Infekcija hirurške rane Infekcija hiruške rane može nastati ubrzo nakon operacije i biti uočljiva dok je bolesnik još u bolnici, ali se može razviti i nakon otpuštanja iz bolnice. Na mjestu infekcije javlja se crvenilo, otok i bol. Izgled i miris rane zavise od uzročnika infekcije. Infekcije uzrokovane bakterijama koje mogu da žive u prisustvu kiseonika (aerobne bakterije) uglavnom su gnojne i nemaju neugodan miris. Infekcije koje uzrokuju bakterije koje ne podnose kiseonik (anaerobne bakterije) su duboke i imaju vrlo neugodan miris.
Peritonitis Ozbiljna komplikacija operacija, koje se obavljaju u stomaku, ili bolesti koje mogu rezultirati stvaranjem komunikacije između lumena probavnog sistema i trbušne šupljine (npr. pucanje čira na želucu, divertikula, akutna upala slijepog crijeva, Kronova bolest) je upala trbušne maramice. Ovo stanje je vrlo ozbiljno jer izaziva opšte loše stanje pacijenta, sa groznicom, prodorom mikroorganizama u krv i šokom. Javlja se osjetljivost trbuha na dodir i odsustvo pokretljivosti crijeva uzrokovano paralitičkim ileusom. Nekad se peritonitis javi i kao komplikacija peritonealne dijalize kod hronične bubrežne insuficijencije.
Ortopedske operacije Kod hirurških zahvata prijeloma kostiju vrlo je važno da se ne desi infekcija jer se kosti moraju osposobiti da opet nose težinu tijela. Glavni uzročnik ovih infekcija je zlatni stafilokok, premda se kao uzročnici nalaze i druge bakterije, najčešće seracija, klebsijela i koagulaza negativni stafilokok . Kod zamjene zglobova u 1-5% slučajeva javljaju se hronične infekcije što uzrokuje da proteza loše funkcioniše.
Traheostoma Traheostoma je otvor na prednjem zidu vrata, čijem formiranju prethodi hirurški zahvat koji se naziva traheotomija (otvaranje traheje – dušnika). Traheotomija se izvodi u slučaju životne ugroženosti. Kod traheostome postoji tendenca kolonizacije crijevnim bakterijama, obično veoma rezistentnim bolničkim sojevima. Izuzetno otporni na antibiotike su acinetobakter i seracija, tako da je liječenje ovih infekcija vrlo složeno.
Dijagnostika Dijagnoza infekcije hirurške rane se postavlja klinički, biohemijski i mikrobiološki. Za pravilno liječenje neophodno je izolovati uzročnika infekcije i ispitati njegovu osjetljivosti na antibiotike. Za analizu se uzima bris rane, iscjedak iz rane, iscjedak iz trbušne šupljine, a ponekad i uzorak tkiva. Ako bolesnik ima povišenu temperaturu i treskavicu, te ako postoji sumnja da je došlo do sepse, uzima se krv za hemokulturu. Uzeti uzorci se ispituju na prisustvo bakterija, kako aerobnih tako i anaerobnih. Obavezno se radi antibiogram, kojim se određuje osjetljivost izolovanih bakterija na antibiotike i na taj način određuje najefikasnija terapija. Ponekada je potrebno u toku liječenja ponavljati mikrobiološki pregled sa antibiogramom, jer se u toku liječenja može razviti otpornost na antibiotike.
