Infektivne bolesti su produkt interakcije dva svijeta, svijeta mikroorganizama i svijeta humane fiziologije. Za svijet mikroorganizama je poznato da je nepredvidiv, prilagodljiv, te savršeno organizovan u obliku planktonskih i sesilnih zajednica (biofilmova), koje mu omugučavaju, invaziju u ćelije i tkiva domaćina, zaštitu od antimikrobnih supstanci, razmjenu gena, pa i nastanak emergentnih i reemergentnih patogena. S druge strane, odbrambeni sistem imunokompetentnih osoba, sa svojim molekularnim i ćelijskim elementima, pruža relativno dobru zaštitu od infekcije. Vrlo značajan dio nespecifičnog odbrambenog sistema je sekretorni, ubikvitarni enzim lizozim, koji se nalazi u suzama, mlijeku, pljuvačci, jetri i plazmi. Od 1922. Godine, kada je Aleksandar Fleming otkrio lizozim, on je u fokusu interesa mikrobiologa, imunologa i farmaceutske industrije. U proteklih gotovo 100 godina objašnjena je njegova hemijska struktura, mehanizam djelovanja na ćelijski zid bakterija. Međutim, gotovo u potpunosti su izostalo istraživanje njegove uloge u zaštiti sluznica od formiranja biofilma.
Cilj ovog istraživanja je utvrdi: da li lizozim inhibira produkciju biofilma i koje koncentracije lizozima mijenjaju sposobnost produkcije biofilma sojeva S.aureus, MRSA, S.pyogens, P.aeruginosa and G.vaginalis.
Materijal i metode
Istraživanjem je obuhvačeno 5 standardnih (American Type Culture Collection) i 11 hospitalnih sojeva S.pyogenes, S.aureus, MRSA, G.vaginalis i P.aeruginosa. Ispitano je djelovanje lizozima u koncentracijama od: 2.5mg/ml, 5mg/ml, 7.5mg/ml, 10mg/ml, 15mg/ml, 20mg/ml, 25mg/ml, 30mg/ml, 40mg/ml, 50mg/ml. Detekcija i kvantifikacija biofilma je analizirana test tube metodom i Microtiter Dish Biofilm Formation Assay (ELISA). Sposobnost stvaranja biofilma je vrednovana: nema biofilma (0), slab (1), srednje jak (2), jakog (3). Testiranje je vršeno in vitro i svaka anliza je ponavljana četiri puta.
Rezultati
Biofilm najjačeg intenziteta formirao je S. aureus (3) i P. aeruginosa (3 i 1), a potom MRSA (2) i G. vaginalis (2). Ni jedan soj S.pyogense nije formirao biofilm (0). Lizozim u koncentracijama u rasponu od od 2.5mg/ml do 50mg/ml je mijenjao spososbnost bakterija da produkuju biofilm, na način da je pojačava (P.aeruinosa), ili potpuno inhibira (G.vaginalis). Dobijeni rezultati su dobra osnova za novi pristup prevenciji i liječenju bakterijskih infekcija.
Prof.dr. Mirsada Hukić
